In gedachten verbonden op de Dag van de Stamouders

Jarenlang mocht ik genieten van mijn ouders: mijn moeder werd 91 en mijn vader zelfs 93. Toch zijn er duizenden mensen die dat niet hebben. Laat staan dat ze hun grootouders hebben meegemaakt. Velen kennen hun grootouders niet eens. Of: niet allemaal. Dat heb ik zelf ook: aan moederszijde ken ik ze wel en mocht ik hen ook persoonlijk ontmoeten. Aan vaderszijde lag dat anders, want mijn grootvader –eveneens Leonardus, naar hem ben ik vernoemd- overleed 13 dagen nadat mijn vader vijf werd.  Achteraf heb ik natuurlijk spijt dat ik mijn oma niet veel meer over hem heb gevraagd, maar er werd ook in de familie helaas nooit over hem gesproken.

Familie: pijler in je leven

Tsja: familie… Dat is één van de belangrijkste pijlers in je leven. Zonder familie geen geschiedenis. DNA laat daarbij steeds beter zien wat de afstammingslijnen zijn. Met wie je bent verbonden. Die genen die je ‘met je meedraagt’ tonen aan wat de relaties zijn. Maar wat zeggen genen, wat zegt DNA als je geen weet hebt van de personen die ze dragen? Wie waren je voorouders? Hoe zagen ze er uit? Fotografie bestaat –afgezet tegen de tijdlijn van het leven- nog helemaal niet zo lang. Wie geluk heeft, ontdekt een schilderij van een voorouder. Veel omvangrijker zijn de geschreven bronnen. Sinds twee eeuwen min of meer ‘verplicht’: kerkgenootschappen en later gemeentes wilden noteren wie er bij hun gemeenschap hoorden. Vóór die tijd worden de bronnen al schaarser. Er moest iets ‘gebeurd’ zijn. Aankoop van grond. Geschil over een boedelverdeling. Een veroordeling of een inschrijving in een nieuwe woonplaats.  Voor al die bronnen zijn de archieven een goudmijn. Voor zover de aktes niet in de loop der eeuwen verloren gingen door waterschade of brand. Of gewoon omdat ze niet meer leesbaar zijn of zelfs zijn opgeruimd. Al dan niet kwaadwillig.

Archief: een goudmijn

Iemand die zijn of haar stamboom wil onderzoeken, wil weten waar hij of zij vandaan komt, kan eigenlijk niet zonder archief. Waarom ‘eigenlijk’? Het is helaas niet iedereen gegeven een archief te bezoeken. Al is het maar dat de afstanden soms te groot zijn. Of je kunt er wel heen, maar je kunt het oude schrift niet lezen. Of je bent de taal niet machtig. Dan is er een pracht-oplossing: internet. Steeds meer documenten komen digitaal beschikbaar, dankzij die duizenden vrijwilligers wereldwijd die zich daarvoor inzetten. Hulde!

Internet: rijke bron met valkuilen

Dan kun je aan de slag: je digitale stamboom opbouwen. Contacten met gelijkgestemden of zelfs naamgenoten hebben, bijvoorbeeld via een facebookgroep. Maar pas op: er zijn valkuilen en er schuilen adders onder het gras. Fouten worden makkelijk gekopieerd. Zelfs als iemand die later herstelt of een ander daarop wijst. Kijk naar de vermeende voorouders van Willem (IV) van Zijl uit Delft. Van zijn overgrootouders zijn géén gegevens bekend die met bewijzen overtuigend kunnen worden gestaafd. Toch staan op internet zelfs daarvan ouders vermeld. Was het maar zo. Het blijft dus voorlopig nog zoeken naar die overgrootouders en de betovergrootouders.

Verbonden op de Stamouder-dag

Altijd blijf je hopen wéér een generatie verder terug te kunnen vinden. Daarom is er voor de ‘’Stamouder_Van_Zijl-dag’’ bewust gekozen voor de dag waarop Willem (IV) van Zijl en zijn vrouw Christina van Loveren in Kaapstad arriveerden (1699). Zij vormen de schakel tussen de Hollandse Van Zijl-en en de Afrikaanse Van Zyl-en. Het wordt zeker een gedenkwaardige dag: die 23^e januari 2018. De eerste ‘Stamouer_van_Zijl-dag’. De dag waarop wij allen ons verbonden voelen.